Joseph Pitts: een vergeten stem van de Barbarijse slavernij - DeepDive Podcast

Erik H. Jansen

De DeepDive Podcast (ENGLISH) over dit onderwerp kunt u hierboven beluisteren.

Een vergeten geschiedenis

In de schaduw van de meer bekende trans-Atlantische slavenhandel heeft de blanke slavernij in de Middellandse Zee eeuwenlang in stilte bestaan, onopgemerkt door velen die de geschiedenis van slavernij en overheersing hebben bestudeerd. Dit verhaal lag verborgen in de archieven, overschaduwd door het narratief van de zwarte slaven die naar Amerika werden gebracht. Maar nu, dankzij historisch onderzoek, wordt dit vergeten hoofdstuk van de menselijke geschiedenis langzaam maar zeker onthuld. Zo ook het aangrijpende levensverhaal van Joseph Pitts, wiens ervaringen een schrijnend voorbeeld vormen van deze onderbelichte slavernij.

Een jeugd gestolen

In 1678, op vijftienjarige leeftijd, werd de Engelse zeeman Joseph Pitts gevangengenomen door Barbarijse piraten uit Algiers. Zijn schip werd overmeesterd, en hij werd, samen met andere bemanningsleden, als slaaf afgevoerd naar Noord-Afrika. Voor een jongen die opgroeide in een maritieme natie als Engeland, was het lot dat hem wachtte een schokkende wending. Hij zou de komende vijftien jaar van zijn leven in gevangenschap doorbrengen, onderworpen aan de brute realiteit van de Barbarijse slavernij.

Slavernij in Algiers

Pitts werd door islamitische slavenhandelaren verkocht op de slavenmarkt in Algiers, een bruisend centrum van de Barbarijse slavenhandel, waar duizenden Europeanen onder erbarmelijke omstandigheden werden gehouden. Daar kreeg hij te maken met de dagelijkse vernederingen en wreedheden die de lotgenoten van de Barbarijse slaven deelden: zware dwangarbeid, lijfstraffen en de constante dreiging van verdere verkoop of executie. Net als vele anderen werd hij geconfronteerd met een moeilijke keuze: vasthouden aan zijn christelijk geloof en het risico lopen op nog zwaardere mishandeling, of zich bekeren in ruil voor iets minder strenge behandeling.

Onder zware druk en marteling besloot Pitts zich tot de islam te bekeren. Dit opende voor hem de mogelijkheid om te dienen als een slaaf-soldaat, wat hem iets meer bewegingsvrijheid gaf dan anderen. Toch betekende dit niet dat zijn leven ineens comfortabel werd. De vrijheid die hij kende uit zijn jeugd was verdwenen, en de kans om ooit terug te keren naar Engeland leek klein.

Ontsnapping en terugkeer naar Engeland

Na vijftien jaar slavernij wist Pitts uiteindelijk te ontsnappen en keerde hij terug naar zijn thuisland. In tegenstelling tot velen die nooit de kans kregen hun ervaringen te delen, besloot hij zijn herinneringen vast te leggen in een boek. Zijn werk, "A Faithful Account of the Religion and Manners of the Mahometans, with an Account of the Author’s Being Taken Captive", werd in 1704 gepubliceerd en biedt een unieke inkijk in het leven van een Europese slaaf in Noord-Afrika. Het is een van de eerste gedetailleerde verslagen uit de eerste hand over de Barbarijse slavernij en geeft niet alleen inzicht in het lot van de gevangenen, maar ook in de cultuur en religie van de regio. Ondanks zijn gedwongen bekering en de martelingen die hij onderging, lijkt Pitts uiteindelijk een zekere mate van sympathie of acceptatie te hebben ontwikkeld voor de islam, een fenomeen dat vandaag de dag wordt aangeduid als het Stockholm-syndroom.

Waarom deze geschiedenis herdenken?

De trans-Atlantische slavernij krijgt veel aandacht, maar de Barbarijse slavenhandel blijft onderbelicht. Duizenden Europeanen werden in de periode tussen de 16e en 19e eeuw het slachtoffer van deze vorm van slavernij. Ze werden ontvoerd uit kustdorpen in Nederland, Spanje, Italië, Frankrijk en zelfs zo ver als Ierland en Engeland. Velen zagen nooit hun thuisland terug. De verhalen van deze slachtoffers verdienen net zo goed erkenning en herdenking als andere slachtoffers van slavernij.

Door het levensverhaal van Joseph Pitts opnieuw onder de aandacht te brengen, brengen we een vergeten deel van de geschiedenis tot leven. Zijn getuigenis staat niet op zichzelf: het is representatief voor de honderdduizenden (blanke) Europeanen die slachtoffer werden van de Barbarijse slavernij. Pitts overleefde en schreef, maar hoeveel anderen verdwenen zonder een spoor achter te laten?

Oproep: 20 juni als herdenkingsdag

Het is tijd om een officiële herdenkingsdag in te stellen voor de Barbarijse slaven. Daarom roepen we op om 20 juni te erkennen als de officiële herdenkingsdag. Dit is de datum waarop in 1631 de beruchte aanval op Baltimore (Ierland) plaatsvond, waarbij hele dorpen in slavernij werden weggevoerd door Barbarijse piraten onder leiding van de tot de islam bekeerde landverrader Jan Janszoon, ook wel bekend als de blonde Arabier. Door deze dag te herdenken, kunnen we de slachtoffers hun stem teruggeven en voorkomen dat hun geschiedenis wordt uitgewist.

Laten we deze vergeten bladzijden uit de geschiedenis samen heropenen en ervoor zorgen dat de stemmen van mensen als Joseph Pitts blijven weerklinken.

#BarbarijseSlavernij

#JosephPitts

#VergetenGeschiedenis

#EuropeseSlaven

#IslamitischeSlavenhandel

#BarbarySlavery

#JosephPitts

#ForgottenHistory

#EuropeanSlaves

#IslamicSlaveTrade

Meer over de Barbarijse slaven:

Dank u voor uw herinnering aan de Barbarijse slaven.